Dat collaborateurs in ballingschap gaan is niet alleen eigen aan België. Het is een veelzijdig fenomeen en dit zowel in chronologisch als geografisch opzicht. Het kan om een ballingschap in binnen- of buitenland gaan.
Rond het einde van 1944 doet het vooruitzicht van een nakende bevrijding talloze collaborateurs op de vlucht slaan naar Duitsland. Daar bevinden zich uiteindelijk 10.000 Nederlandstaligen en 5.000 Franstaligen. Op basis van de diverse vormen van collaboratie en de onderlinge verschillen, worden deze groepen opnieuw ingeschakeld binnen de Duitse oorlogsmachine en dus op politiek, economisch of militair vlak ingezet.
Na de capitulatie keren een aantal ballingen terug naar België, maar meerdere honderden zien daar op lange termijn geen toekomst meer en zoeken een nieuw ballingsoord. Op die manier proberen ze uit de greep van het Belgisch gerecht te blijven. De collaborateurs gaan op individuele basis in ballingschap en maken daartoe gebruik van ontsnappingsnetwerken en wederzijdse hulp, niet zelden afkomstig uit kerkelijke middens, of maken gebruik van de tekortkomingen van internationale organisaties of kunnen zelfs op hun medeplichtigheid rekenen. De landen van bestemming – soms tijdelijk van aard – bevinden zich zowel binnen als buiten Europa (onder meer Frankrijk, Spanje, Zwitserland, Ierland, Noord- en Zuid-Amerika, maar ook Zuid-Afrika).
Men probeert voornamelijk te ontsnappen aan het gerecht. Op die manier wordt het verloop van de repressie vertraagd en verlengd en volgt er ook een toename van het aantal veroordelingen bij verstek. Er ontstaan ook politieke en diplomatieke spanningen zoals blijkt uit het dossier Degrelle. Een laatste gevolg is dat de betrokkenen zich op een erg specifieke manier tot elkaar verhouden, wat de ontwikkeling van een slachtoffervertoog in de hand werkt en hen nostalgisch doet terugblikken.
De Bruyne, Eddy. Moi, Führer Des Wallons! : Léon Degrelle et La Collaboration Outre-Rhin, Septembre 1944 - Mai 1945. Bruxelles: Luc Pire, 2012.
Seberechts, Frank. “Onderduikers En Vluchtelingen Na de Tweede Wereldoorlog: Een Nieuwe Onderzoekspiste.” WT. Tijdschrift over de de Geschiedenis van de Vlaamse Beweging 67, no. 1 (n.d.): 55–65.
