België in oorlog / Artikels

Emissiebank

Thema - Collaboratie

Auteur : Luyten Dirk (Instelling : CegeSoma)

Centrale bank initieel opgericht om van de Nationale Bank de uitgifte van bankbiljetten over te nemen, maar in de praktijk de draaischijf van de clearing.

Een nieuwe bank voor bezet België

De Nationale Bank volgt de regering bij haar vertrek uit Brussel. Daardoor dreigt een tekort aan bankbiljetten. De bezetter stelt voor een nieuwe bank op te richten om biljetten uit te geven, de Emissiebank. Het is een Belgische instelling naar Duits recht, gekapitaliseerd en geleid door de grote Belgische privébanken, zodat er een band is met het comité Galopin

35568
Instelling : CegeSoma
Collectie : Actualit
Auteursrecht : CegeSoma
Oorspronkelijke legende : L'or dans les caves de la Banque Nationale de Belgique, à Bruxelles. Façade de la Banque 1940

De Nationale Bank keert terug

163825
Instelling : CegeSoma
Auteursrecht : Rechten voorbehouden
Oorspronkelijke legende : Georges Janssen, gouverneur de la Banque Nationale de Belgique, 1939-1941

Omdat de regering de Nationale Bank toelaat terug te keren naar België en opnieuw bankbiljetten in omloop te brengen, verliest de Emissiebank haar oorspronkelijke functie. In augustus 1940 krijgt de Emissiebank een nieuwe taak : de organisatie van de clearing tussen België en Duitsland. Alle handelsbetrekkingen tussen de twee landen worden gecentraliseerd door en verlopen via de Emissiebank. 

Crisis

De Duitsers laten het clearingtekort oplopen om de economische exploitatie van België te financieren. Bovendien lopen betalingen die niets met buitenlandse handel te maken hebben toch via de clearing. Dit was het geval voor de steun aan de collaboratiebewegingen, de lonen van de Belgen die in Duitsland werken en de Duitse aankopen op de zwarte markt. Tegelijk stijgen de bezettingskosten (te betalen door de staat), een techniek gebruikt om het clearingtekort binnen de perken te houden.

Deze situatie leidt in oktober 1942 (wanneer de verplichte tewerkstelling wordt ingevoerd) tot een crisis naar aanleiding van de invoering van betalingen “laut besondere Mitteilung”, waarvan het object niet gekend is en die dus nooit kunnen worden teruggevorderd. De crisis leidt tot een conflict tussen de secretaris-generaal van Financiën en de privébankiers. Die laatste zullen hun greep op de instelling vergroten en het beleid voortzetten tot het einde van de bezetting : de Emissiebank laat immers toe de handelsstromen tussen België en Duitsland te volgen en is een cruciale institutionele schakel van de bezettingseconomie. 

300911
Instelling : CegeSoma
Auteursrecht : Rechten voorbehouden
Oorspronkelijke legende : Brief van Oscar Plisnier, secretaris-generaal van financiën aand de generaal Reeder, 29 december 1941.

Bibliografie

Van der Wee, Herman., and Monique. Verbreyt. A Small Nation in the Turmoil of the Second World War: Money, Finance and Occupation (Belgium, Its Enemies, Its Friends, 1939-1945). Leuven: Leuven University Press, 2009.

Meer weten...

28489 Artikels Clearing Luyten Dirk
3002 Artikels Bedrijven Luyten Dirk
2998 Artikels Economische collaboratie Luyten Dirk
Deze pagina citeren
Emissiebank
Auteur : Luyten Dirk (Instelling : CegeSoma)
https://www.belgiumwwii.be/nl/belgie-in-oorlog/artikels/emissiebank.html